এই গ্ৰন্থখনত ভাৰতৰ গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিৰ পৰিৱৰ্তনত ব্যৱসায়িক সংবাদদাতা (বিচি) আৰু ব্যৱসায়িক সুবিধা প্ৰদানকাৰী (বিএফ)ৰ অপৰিহাৰ্য ভূমিকা সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হৈছে। গ্ৰন্থখনত বেংকবিহীন সম্প্ৰদায় আৰু অনুপ্ৰৱেশ নকৰা ভূগোলসমূহক লক্ষ্য কৰি বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ দিশত এক ব্যাপক পদ্ধতিৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰা হৈছে। ইয়াত পূৰ্বতে বাদ পৰা আৰু বেংক শাখাৰ পৰা বঞ্চিত অঞ্চলত গুৰুত্বপূৰ্ণ বেংকিং সেৱা প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত বিচি/বিএফ মডেলৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে। এই গ্ৰন্থখন ভাৰতীয় বেংক সন্থা (আই বি এ) আৰু ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক (আৰ বি আই)ৰ নিৰ্দেশনাত প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। ই এটা মডিউলাৰ পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰে, ইয়াৰ চ�... See more

এই গ্ৰন্থখনত ভাৰতৰ গ্ৰাম্য অৰ্থনীতিৰ পৰিৱৰ্তনত ব্যৱসায়িক সংবাদদাতা (বিচি) আৰু ব্যৱসায়িক সুবিধা প্ৰদানকাৰী (বিএফ)ৰ অপৰিহাৰ্য ভূমিকা সম্পৰ্কে আলোচনা কৰা হৈছে। গ্ৰন্থখনত বেংকবিহীন সম্প্ৰদায় আৰু অনুপ্ৰৱেশ নকৰা ভূগোলসমূহক লক্ষ্য কৰি বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ দিশত এক ব্যাপক পদ্ধতিৰ ৰূপৰেখা দাঙি ধৰা হৈছে। ইয়াত পূৰ্বতে বাদ পৰা আৰু বেংক শাখাৰ পৰা বঞ্চিত অঞ্চলত গুৰুত্বপূৰ্ণ বেংকিং সেৱা প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত বিচি/বিএফ মডেলৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।

এই গ্ৰন্থখন ভাৰতীয় বেংক সন্থা (আই বি এ) আৰু ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক (আৰ বি আই)ৰ নিৰ্দেশনাত প্ৰস্তুত কৰা হৈছে। ই এটা মডিউলাৰ পদ্ধতি গ্ৰহণ কৰে, ইয়াৰ চাৰিটা মডিউলত বিষয়বস্তুৰ এটা সুসংহত আৰু যুক্তিসংগত প্ৰবাহ নিশ্চিত কৰে, যিবোৰ নিম্নলিখিত:
সাধাৰণ বেংকিং
বিচি ৰ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি আৰু ভূমিকা
কাৰিকৰী দক্ষতা
স্বভাৱজাত দক্ষতা আৰু আচৰণৰ দিশবিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি,

বিচি/বিএফ মডেল, আৰু প্ৰমাণীকৰণৰ আকাংক্ষীসকলৰ বিষয়ে গভীৰ বুজাবুজি বিচৰা অনুশীলনকাৰী বেংকাৰ আৰু প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ বাবে ই এক অমূল্য সম্পদ।

বৰ্তমান প্ৰকাশন হৈছে ২০২৪ চনৰ সংস্কৰণ, সংশোধন আৰু আপডেট কৰা হৈছে শ্ৰী কে এছ পদ্মনাভান | অৱসৰপ্ৰাপ্ত। চিজিএম – নাবাৰ্ড।

টেক্সমেনে এই গ্ৰন্থখন ইণ্ডিয়ান ইনষ্টিটিউট অৱ বেংকিং এণ্ড ফাইনেন্সৰ বাবে একচেটিয়াভাৱে প্ৰকাশ কৰে আৰু ইয়াত তলত উল্লেখ কৰা উল্লেখযোগ্য বৈশিষ্ট্যসমূহ আছে:
[ভাৰতীয় বেংকিঙৰ গঠন আৰু বেংকৰ প্ৰকাৰ] এই খণ্ডত ভাৰতীয় বেংকিং ব্যৱস্থাৰ কাঠামোৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে, বেংকিঙৰ শেহতীয়া ধাৰাসমূহৰ সমান্তৰালভাৱে বেংকসমূহৰ বিভিন্নতা আৰু ইয়াৰ কাৰ্য্যসমূহৰ বিষয়ে অন্বেষণ কৰা হৈছে
[বেংকিং সেৱা আৰু কাৰ্য্যকলাপ] ইয়াত বিভিন্ন জমা আঁচনি, একাউণ্ট খোলাৰ প্ৰক্ৰিয়া, কেৱাইচি প্ৰণালী, আৰু বেংকিং কাৰ্য্যকলাপৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হয়। ইয়াত খুচুৰা ঋণ প্ৰদানৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব দি একাউণ্টিং, বিত্ত, আৰু সঠিক ঋণ প্ৰদানৰ নীতিৰ ওপৰত অধ্যায়সমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।
[বিপদাশংকা ব্যৱস্থাপনা আৰু নিয়ামক পৰিকাঠামো] এই গ্ৰন্থখনত সম্পত্তিৰ শ্ৰেণীবিভাজন, পুনৰুদ্ধাৰৰ পদ্ধতি আৰু সংহত লোকপাল আঁচনিৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে, য "ত বেংকিং কাৰ্যকলাপত বিপদাশংকা আৰু জালিয়াতি ব্যৱস্থাপনাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে।
[বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি আৰু বিচি/বিএফৰ ভূমিকা] এই জটিল অংশত বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে, বিচি/বিএফ আৰ্হি, এনে আৰ্হিৰ প্ৰয়োজনীয়তা, আৰু ইয়াৰ লগত জড়িত ভূমিকা আৰু দায়িত্বসমূহৰ বিশদ বিৱৰণ দিয়া হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিক প্ৰসাৰিত কৰা চৰকাৰী আঁচনিৰ ওপৰতো পোহৰ পেলায়।
[ব্যৱসায়িক সংবাদদাতাসকলৰ বাবে কাৰিকৰী দক্ষতা] এই খণ্ডটোৱে পাঠকক মাইক্ৰ "এটিএম, বায়োমেট্রিক ডিভাইচ, মৌলিক সংযোগৰ সমস্যা, ডিজিটেল বেংকিং সামগ্ৰী আৰু ডিজিটেল বেংকিংৰ শেহতীয়া উন্নয়নসমূহ কেনেদৰে পৰিচালনা কৰিব লাগে বুজাই দিয়ে।
[স্বভাৱজাত দক্ষতা আৰু আচৰণৰ দিশ] গ্ৰন্থখনত ব্যৱসায়িক সংবাদদাতাসকলৰ বাবে কোমল দক্ষতাৰ গুৰুত্বৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে, যাৰ ভিতৰত আছে সম্পৰ্ক গঢ়ি তোলা, আলোচনাৰ দক্ষতা, বিভিন্ন ধৰণৰ গ্ৰাহকৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা, আৰু ঋণ উদ্ধাৰৰ কৌশল।

এই গ্ৰন্থখনৰ বিশদ বিষয়বস্তু তলত দিয়া ধৰণৰ:
মডিউল A – সাধাৰণ বেংকিং
o ভাৰতীয় বেংকিঙৰ গঠন আৰু বেংকৰ প্ৰকাৰ
§ ভাৰতীয় বেংকিং ব্যৱস্থাৰ গাঁথনি
§ বেংকৰ কাৰ্য্যসমূহ আৰু ভাৰতত বেংকিং নিয়ন্ত্ৰণ আৰু তত্বাৱধান
§ বেংকিঙৰ শেহতীয়া ধাৰা
o বিভিন্ন জমা আঁচনি আৰু অন্যান্য সেৱা
§ জমা ধনৰ প্ৰকাৰ
§ জমা বীমা আৰু ঋণ নিশ্চয়তা নিগম (DICGC) দ্বাৰা বেংকত জমা ধনৰ বীমা আৰু RBI ৰ খুচুৰা প্ৰত্যক্ষ আঁচনি
§ ৰেমিটেন্স
o একাউণ্ট খোলা, অন বৰ্ডিং প্ৰক্ৰিয়া, KYC ব্যৱস্থা আৰু পৰিচালনা
§ একাউণ্ট খোলাৰ পদ্ধতি
§ KYC ব্যৱস্থা আৰু পৰিচালনা
§ একাউণ্ট পৰিচালনা সন্দৰ্ভত আৰ বি আই (RBI)ৰ নিৰ্দেশনা, একাউণ্ট বন্ধ কৰা
o একাউণ্টিং, ফাইনেন্স আৰু অপাৰেচন
§ একাউণ্টিং আৰু বুক মেইণ্টেনেন্সৰ মূল কথা
§ ফাইনেন্স আৰু অপাৰেচন
o সুস্থ ঋণৰ নীতি
§ ঋণ দিয়াৰ নীতি
§ সুতৰ বিস্তাৰ আৰু লাভজনকতা
o খুচুৰা ঋণত বিশেষ গুৰুত্ব দি ঋণ আৰু অগ্ৰগতি
§ ঋণ আৰু ঋণৰ প্ৰকাৰ, খুচুৰা ঋণ দিয়া, শিক্ষা ঋণ, গৃহ নিৰ্মাণ ঋণ
§ ক্ৰেডিট কাৰ্ড, ক্ষুদ্ৰ, লঘু আৰু মজলীয়া উদ্যোগ (MSME) ঋণ
o সম্পত্তিৰ শ্ৰেণীবিভাজন আৰু আদায়ৰ (ৰিক’ভাৰীৰ) পদ্ধতি
§ নন-পাৰফৰ্মিং এচেটৰ সংজ্ঞা
§ ঋণ আদায়ৰ (ৰিক’ভাৰীৰ) বাবে গ্ৰহণ কৰা বিভিন্ন পদ্ধতি
o বেংকত ওজৰ আপত্তি নিৰাময় ব্যৱস্থা আৰু সংহত লোকপাল (অম্বাডছমেন) আঁচনি
§ গ্ৰাহকৰ ওজৰ আপত্তি, বেংকত ওজৰ আপত্তিৰ নিৰাময় ব্যৱস্থা
§ সংহত লোকপাল আঁচনি
o বিত্তীয় বজাৰৰ আভাস
§ ভাৰতীয় বিত্তীয় বজাৰ আৰু ইয়াৰ নিয়ন্ত্ৰকসকলৰ পৰীক্ষা।
§ জমা আঁচনি আৰু সেৱা
§ একাউণ্ট খোলা, কে ৱাই চি প্ৰক্ৰিয়া, আৰু বেংকিং কাৰ্য্যকলাপ
§ সুস্থ ঋণ, ঋণ, অগ্ৰিম ধন, আৰু সম্পত্তিৰ শ্ৰেণীবিভাজনৰ নীতি
§ বেংকিংত অভিযোগ নিৰাময়ৰ ব্যৱস্থা
মডিউল B – BC ৰ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি আৰু ভূমিকা
o বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি
§ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ প্ৰয়োজনীয়তা
§ ব্যৱসায়িক প্ৰতিনিধিৰ / ব্যৱসায়িক সুবিধা প্ৰদানকাৰীৰ ভূমিকা আৰু দায়িত্ব
o বিত্তীয় শিক্ষা আৰু বিত্তীয় পৰামৰ্শ
§ বিত্তীয় শিক্ষাৰ গুৰুত্ব
§ বিত্তীয় শিক্ষা আৰু পৰামৰ্শ প্ৰদানত যোগাযোগৰ ভূমিকা
o বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ প্ৰসাৰৰ উদ্দেশ্যে চৰকাৰী আঁচনিসমূহ
§ পিএমজেডিৱাই, পিএমজেজেবিৱাই, আৰু পিএমএছবিৱাইৰ দৰে আঁচনিৰ আভাস
§ বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় কৌশল বা ৰণনীতি
মডিউল C – কাৰিকৰী দক্ষতা
o মৌলিক কাৰিকৰী দক্ষতা
§ BC মডেল ব্যৱহাৰ কৰি IT সক্ষম বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি
§ কম খৰচী বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তিৰ বাবে প্ৰযুক্তি
o ডিজিটেল বেংকিং প্ৰডাক্ট
§ ডিজিটেল বেংকিঙৰ প্ৰয়োজনীয়তা
§ মোবাইল বেংকিং, ইণ্টাৰনেট বেংকিং, অটোমেটেদ টেলাৰ মেচিন (ATM)
o ডিজিটেল বেংকিঙৰ ক্ষেত্ৰত হোৱা শেহতীয়া বিকাশ
§ কেন্দ্ৰীয় বেংক ডিজিটেল মুদ্ৰা (চিবিডিচি), একাউণ্ট আৰু পৰিশোধ এগ্ৰিগেটৰ
মডিউল D – স্বভাৱজাত দক্ষতা আৰু আচৰণৰ দিশ
o ব্যৱসায়িক প্ৰতিনিধিসকলৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মৌলিক দক্ষতা
স্বভাৱজাত দক্ষতা (Soft Skill) আৰু আহৰণ কৰা দক্ষতা (Hard Skills)
সম্পৰ্ক গঢ়ি তুলিবলৈ স্বভাৱজাত দক্ষতা (Soft Skills)
o বিভিন্ন ধৰণৰ গ্ৰাহকৰ সৈতে মোকাবিলা কৰা আৰু ঋণ আদায়ৰ কৌশল বা ৰণনীতি
বিভিন্ন ধৰণৰ গ্ৰাহকৰ সৈতে লেনদেন কৰা
বেংকৰ ঋণ আদায়ৰ কৌশল